Gospodarstwa Agroturystyczne: "Alicja" "Korzenie" "U Julii" "Zofiówka" "Malwa" "Swoboda"
TURYSTYKA
Za najcenniejsze pod względem przyrodniczym jak i turystycznym uroczyska i użytki ekologiczne zasługujące na ochronę jako osobliwości przyrody należałoby uznać las przy przysiółku Helusz, górne odcinki wszystkich potoków, stare sady, łąki i zadrzewienia śródpolne, przy drogach do Jodłówki, Kramarzówki i Świebodnej. Otwarte są tu szerokie osie widokowe na dalekie krajobrazy pól ornych położonych w zróżnicowanym terenie między Pruchnikiem a Kańczugą oraz pomiędzy Jodłówką a Świebodną.
Roślinność muraw, łąk i pastwisk na terenie Gminy Pruchnik wykazuje znaczne zróżnicowanie florystyczne i dużą zmienność. Występują tu ciepłolubne łąki, odłogi typowe murawy kserotermiczne, które należą do jednych z najcenniejszych, z punktu widzenia ochrony przyrody i ekologii, obiektów przyrodniczych całego regionu przemyskiego.
Zbiorowiska charakteryzują się dużą różnorodnością gatunkową.
W obrębie powierzchni 100 m, rośnie zazwyczaj 40-50 gatunków roślin kwiatowych.
POLECANE STRONY
Warto pooglądać krajobrazy z punktów widokowych: wzniesienie Korzenie z zabytkowym znakiem tatarskim i wysoczyzna na zachodnio-północnej krawędzi cmentarza komunalnego w Pruchniku z zabytkową kapliczką - unikatowym obiektem sztuki ciesielskiej.
Największe skupienie drzew pomnikowych notuje się w otoczeniu kościoła w Pruchniku:
- Lipa drobnolistna o wymiarach - w pierśnicy 380 cm, wysokość 25 m, 250 lat
- Lipa drobnolistna o wymiarach - w pierśnicy 410 cm, wysokość 25 m, ca. 250 lat
- Lipa drobnolistna o wymiarach - w pierśnicy 460 cm, wysokość 25 m, ca. 300 lat
SZLAKI TURYSTYCZNE
Szlaki piesze gminy Pruchnik
Przez teren gminy biegnie dwa oznakowane szlaki turystyczne
- zielony - biegnie od Przemyśla do Dynowa i sąsiaduje z południową granicą gminy
- żółty - biegnie od Pruchnika do Dynowa przez Dubiecko. Czas przejścia z Pruchnika do Dubiecka to 4 godziny, a z Pruchnika do Dynowa ok. 9 godzin.
Przez Pruchnik przebiega szlak architektury drewnianej, trasa nr VII rzeszowsko-jarosławska 133 km. W Pruchniku jest możliwość wyjazdu na trasę łącznikową z trasą nr II sanocko-dynowską.
I SZLAK - niebieski
PRUCHNIK-KORZENIE-BOROWIEC-KRAMARZÓWKA-MAJDANY-PRUCHNIK
Trasa niezbyt trudna, po utwardzonej drodze.
Czas przebycia około 7 godzin
Start - przystanek PKS w Pruchniku
Z przystanku PKS udajemy się na południe i za budynkiem poczty skręcamy w prawo. Przed nami barokowa brama, przez którą wchodzimy na plac kościelny. Kościół pw św. Mikołaja jest z XV wieku, później przebudowany.
W przedsionku znajduje się tablica, która informuje o burzliwych dziejach parafii pruchnickiej. Plac opuszczamy bramą południową i wychodzimy na plac, przy którym znajduje się Muzeum Parafialne z salą poświęconą ks. Bronisławowi Markiewiczowi.
Dochodzimy do ul. Kańczudzkiej, którą udajemy się w dół i dochodzimy do Rynku. Przed Rynkiem mijamy duży budynek, niegdyś sądu, a obecnie siedzibę Urzędu Gminy Pruchnik. W Rynku podziwiamy drewnianą zabudowę z charakterystycznymi podcieniami, typową dla małego miasteczka z XIX wieku. Z Rynku dochodzimy do ulicy Długiej, skręcamy w prawo i dochodzimy do ulicy Leśnej (po prawej stronie mijamy stadion), którą pniemy się w górę. Za dużą polaną na wzniesieniu po prawej stronie jest asfaltowa droga, którą dochodzimy do "słupa tatarskiego" na Górze Iwa. Za pomocą ognia ludność przekazywała sobie wieści o najazdach Tatarów. Z tego okresu pochodzi ten znak. Stąd roztacza się piękny widok na okolicę. Warto tu chwilę odpocząć. Wracamy do drogi głównej, którą przyszliśmy i kierujemy się nią w górę. Po paru metrach, po lewej stronie drogi zobaczymy duży jar charakterystyczny dla tych terenów. Dochodzimy do leśnego szlabanu. Mijamy go i idąc cały czas malowniczą drogą przez las dochodzimy do kapliczki Matki Boskiej Leśnej. Po lewej stronie kapliczki, jeszcze nie tak dawno znajdowały się zabudowania gospodarcze i mieszkalne leśnictwa Borowiec. Stąd wracamy z powrotem do Pruchnika lub idziemy dalej utwardzoną drogą, która skręca na południe i dochodzi do drogi Kramarzówka - Babice. My skręcamy w prawo z drogi utwardzonej na drogę leśną na pierwszym wzgórzu (droga leśna rozpoczyna się między dwoma wysokimi modrzewiami) i wychodzimy na Śliwną Górę, skąd rozpościera się panorama na Kramarzówkę. Ze Śliwnej Góry schodzimy do wsi, gdzie możemy zakończyć wędrówkę udając się na przystanek PKS lub też kontynuujemy naszą pieszą wyprawę.
Po dojściu do asfaltowej drogi, kierujemy się lekko pod górkę ok. 200 m w stronę Pruchnika (po lewej stronie mijamy rząd starych lip). Po przejściu tego odcinka, zauważamy, że droga asfaltowa skręca w prawo, my natomiast nadal idziemy prosto (na północny zachód), schodząc z drogi asfaltowej na gruntową. Po około 10 minutach marszu, mijamy zabudowania gospodarskie (po lewej stronie). Dalej droga biegnie wzdłuż lasu, który mamy po prawej. Po około 5 minutach wędrówki wchodzimy do lasu. Po lewej stronie biegnie droga w dół, w stronę zabudowań Zaosin. Po około 10 minutach marszu, las mamy już tylko z lewej strony, z prawej natomiast ukazuje się nam widok na Pruchnik. Po przejściu ok. 200 m nasza droga krzyżuje się ze szlakiem żółtym. Tutaj skręcając w prawo i trzymając się szlaku żółtego, drogą w dół możemy zejść do przystanku PKS w Pruchniku Górnym. Po 15 minutach powinniśmy dojść do kościoła i szkoły, a po następnych 5 minutach - do przystanku PKS.
Jeżeli kondycja dopisuje, podejmiemy dalszą wędrówkę. Idąc prosto przez pozostałe jeszcze 300 m lasu, kierujemy się w stronę przysiółka Majdany (Poprzeczka). Wychodząc z lasu powinniśmy minąć stojący nieopodal kamienny krzyż (z lewej). Do zabudowań mamy 5 minut drogi. Po minięciu zwartej zabudowy, dochodzimy do rozwidlenia dróg. Jedna wiedzie w prawo w dół (tędy można zejść do przystanku PKS - 2 km), druga prowadzi prosto w stronę wsi Jodłówka. Po przejściu około 300 m utwardzoną drogą dochodzimy do starego traktu Pruchnik - Nienadowa - Dubiecko. Skręcamy w prawo, tuż obok kapliczki. Po lewej stronie - droga do wsi Jodłówka. My kierujemy się prosto przed siebie w stronę widocznego w dali przekaźnika telewizyjnego (ok. 20 minut). Po przejściu obok przekaźnika, drogą z betonowych płyt dochodzimy do asfaltu i kierując się w stronę widocznych zabudowań Pruchnika (ok. 3 km).
II SZLAK - czerwony
PRUCHNIK-GÓRA IWA-MAJDANY-KĄTY-POŁANKI-HELUSZ-KRAMARZÓWKA
Czas przebycia około 6h (10 km)
Start: przystanek PKS w Pruchniku
Trasa biegnie szlakiem żółtym i zielonym, a końcowy odcinek drogą asfaltową
Z przystanku PKS udajemy się na południe, mijamy skrzyżowanie i po przejściu około 100 m dochodzimy do budynku (z prawej) Centrum Kultury, Sportu i Turystyki (niegdyś była tu cerkiew greko-katolicka). Przed nami Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Pruchniku.
Idziemy w lewo i ulicą Orłowicza schodzimy w dół do ulicy Długiej. Skręcając w prawo wędrujemy następnie asfaltową drogą (po lewej mamy stadion) ku ulicy Leśnej. Mijamy most na rzece Mleczce, następnie małe skrzyżowanie z ulicą Wiejską i Jasną. Pniemy się ciągle pod górkę. Po przejściu około 300 m schodzimy z ulicy Leśnej, skręcając w prawo w drogę gruntową. Po kilku minutach marszu mijamy zabudowania gospodarskie, które zostawiamy z lewej strony. Cały czas polną drogą pniemy się lekko pod górkę, by po przejściu około 200-300 m dojść do kolejnych zabudowań.
Tutaj droga skręca w lewo (po prawej mamy budynki) i opada w dół (po lewej las), by po kilkudziesięciu metrach piąć się już stromo pod górę. Stąd do szczytu dzieli nas odległość około 500 m. Dochodzimy do celu i po nasyceniu oczu pięknym widokiem, idziemy dalej na południe, zostawiając z prawej słup tatarski. Po przejściu około 150-200 m skręcamy w prawo i polną drogą schodzimy w dół. Po około 15 minutach marszu powinniśmy dojść do lasu, a stamtąd krętą drogą opadającą dość stromo zejść do drogi asfaltowej Pruchnik - Kramarzówka. Tam skręcamy w prawo i po minięciu mostu schodzimy z asfaltu na utwardzoną drogę. Jesteśmy na żółtym szlaku. Szlakiem tym idziemy około 20-30 minut i po minięciu z lewej - szkoły i kościoła, wspinamy się lekko pod górkę, mijając ostatnie zabudowania. Po przejściu tej odległości dochodzimy do lasu, przez który dalej prowadzi żółty szlak. Trzymamy się go dalej i dochodzimy do przysiółka Kąty. Gdy jest ładna pogoda, warto odbić ze szlaku w kierunku wzgórza z triangulatorem, skąd roztacza się piękna panorama. Niegdyś tętniący życiem przysiółek nie jest obecnie zamieszkały.
Gdy miniemy osadę, żółty szlak doprowadza do ambony i tutaj skręca w lewo w las. (UWAGA: ambona ma zostać po prawej ręce).
Po 30 minutach dochodzimy do olbrzymiego dębu, gdzie napotykamy węzeł szlaków. Wybieramy zielony, prowadzący nas w lewo i po 3 km dochodzimy do Połanek. Przed miejscowością jest wzniesienie z wieżą, skąd rozpościera się wspaniała panorama Pogórza, Gór Słonnych, Bieszczadów, Przemyśla i wijącego się Sanu. Szlak zielony doprowadza na następnie do drogi asfaltowej Babice - Kramarzówka. Skręcamy w lewo i po paru minutach osiągamy wzgórze przed miejscowością Helusz, skąd mamy znowu piękną panoramę. Po prawej stronie mijamy Ośrodek Wypoczynkowy "Kolping".
Schodzimy około 30 minut drogą asfaltową w dół i dochodzimy do przystanku autobusowego Kramarzówka - Szkoła.
Opis tras pieszych - R.Sieńko, K.Pierzchała
Fot.J.Kochanowicz
SZLAKI ROWEROWE GMINY PRUCHNIK
Trasy rowerowe zaznaczone na mapie przyrodniczo-turystycznej Gminy Pruchnik nie są oznakowane w terenie. Aby ułatwić turystom poruszanie się po tych trasach sugeruje się korzystać z opisu i mapy jednocześnie. Bardzo pomocnym na tych wycieczkach jest licznik rowerowy. Cyfry na opisach oznaczają odległość orientacyjną mierzoną od Rynku.
Przez gminę przebiega pięć tras rowerowych - różowa-29km, czerwona-28km, żółta-25km, zielona-37km, granatowa-34km.
TRASA CZERWONA
0.00 Rynek. Jedziemy w kierunku północnym ul. Kańczudzką.
0.50 Skrzyżowanie - w prawo.
0.80 Cmentarz po lewej (grób gen. Marka Papały).
1.30 Skręcamy w prawo - kapliczki w polach - można chwilę posiedzieć na ławeczkach i pooglądać rozległe widoki. Następnie wracamy do drogi asfaltowej - kier.zach.
2.40 Skrzyżowanie - skręcamy w lewo i po 800 m jesteśmy w Rozborzu Okrągłym (zabytkowy kościół)
3.30 Kierujemy się na południe.
5.25 Skrzyżowanie - skręcamy w lewo (Jodłówka Parcelacja), podjazd dość stromy.
6.50 Na skrzyżowaniu skręcamy w prawo do góry, przed przekaźnikiem TV skręcamy w prawo starą drogą polną do Jodłówki - tu rozległe panoramy we wszystkich kierunkach. Następnie zjazd dość długi, aż do drogi głównej w Jodłówce.
8.80 Skręcamy w lewo i jedziemy aż do końca wsi (droga mocno pofalowana).
11.50 Gdy "osiągniemy" leśniczówkę kończy się asfalt i wspinamy się wzdłuż lasu.
12.70 Skrzyżowanie - tu na prawo i po 50 m w lewo drogą szutrową o kierunku południowym. Nieco później w lesie droga prowadzi w kierunku wschodnim.
15.00 Na skrzyżowaniu wkręcamy w lewo i dalej drogą leśną jedziemy na wschód.
17.50 Po minięciu zabudowań leśniczówki OSINY las się kończy. Droga tu już jest asfaltowa. Ładna panorama wzgórz nad Kramarzówką (kier. płd-wsch).
18.30 Skrzyżowanie - skręcamy w lewo. W pobliżu mała cerkiewka. Jedziemy wzdłuż wsi.
19.50 Za szkołą skręcamy w prawo i długim ciężkim podjazdem dojeżdżamy do lasu.
21.00 Tu skręcamy w lewo (szlaban). Drogą leśną jedziemy w kier. płn-wsch.
22.50 Skrzyżowanie - skręcamy w lewo i dalej jedziemy na północ.
24.00 Stromy krótki podjazd i zakręt w lewo - tu skręcamy w prawo (zaznaczone na mapie miejsce biwakowe) - ładna drewniana kapliczka i miejsce po zabudowaniach starej leśniczówki "Borowiec".
24.60 Wracamy na trasę - szutrową leśną o kierunku płn-wsch aż do szlabanu.
26.40 Tu droga zmienia nawierzchnię na asfaltową - warto zboczyć 500 m w lewo (zabudowania Korzenie, góra Iwa) i podziwiać rozległą panoramę od Łańcuta poprzez Przeworsk do Jarosławia.
27.40 Wracamy na trasę. Tutaj czeka nas do Rynku w Pruchniku długi i momentami ostry zjazd (trzeba mieć dobre hamulce).
30.00 Uliczkami dojeżdżamy do końca trasy pomarańczowej - Rynek.
TRASA ZIELONA
0.00 Z Rynku kierujemy się na południe ulicami: Długą i Leśną. Podjazd jest dość długi i męczący. Mijamy zabudowania "Majasiówki".
1.50 Wjeżdżamy do lasu - tutaj podjazd jeszcze bardziej stromy.
2.70 Koniec podjazdu. Mijamy szlaban i drogą szutrową jedziemy przez las.
4.75 Skrzyżowanie (główna w prawo - my jedziemy prosto). Tutaj na mapie zaznaczone miejsce biwakowe (dawniej była tu leśniczówka "Borowiec"). Odbijamy w kierunku wschodnim, do skraju lasu, a następnie drogami polnymi zjeżdżamy w dół do wsi Węgierka.
6.50 Zaczyna się asfalt, skręcamy w prawo i po 700 m z lewej strony widzimy czynną "Wapielnię" (można wyjechać na samą górę nad wapielnią - nagrodą są ładne widoki). Następnie drogą asfaltową jedziemy na południe przez Wolę Węgierską.
9.50 Skrzyżowanie, skręcamy w lewo i doświadczamy dość stromego podjazdu aż do leśniczówki "Borsucze". Tu jedziemy w prawo i po kilkuset metrach osiągamy najwyższe w okolicy wzniesienie - "Średnia".
11.50 Tu zatrzymujemy się, aby pooglądać rozległe widoki "Pogórza Przemyskiego". Z tego miejsca jest bardzo blisko, aby odwiedzić "Kurhany", które to ostatnio były badane przez archeologów (szczegóły w Muzeum Ziemi Przemyskiej). Wracamy na "Średnią".
12.75 Po przekroczeniu szlabanu kierujemy się na zachód lasem, jedziemy grzbietami gór, a następnie (uwaga!) szybkim zjazdem w kierunku płn-zach dojeżdżamy do drogi utwardzonej (Wola Węgierska - Helusz).
15.25 Tu jedziemy w lewo w kierunku zachodnim. Podjazd drogą szutrową.
17.00 Mijamy Ośrodek Wypoczynkowy "Kolping" na Heluszu. Za ośrodkiem skręcamy asfaltem w lewo i jedziemy, aż skończą się zabudowania.
17.80 Tu udajemy się w prawo na drogę polną na znakowany zielony szlak turystyczny (Przemyśl - Dynów). Kierujemy się na zachód na azymut wieży stacji przekaźnikowej "Połanki".
21.25 Około 850 m przed przekaźnikiem skręcamy w prawo (kończy się oznakowany zielony szlak). Droga ta doprowadzi nas do "baraniarni" w Kramarzówce.
22.50 Następnie jedziemy drogą polną w kierunku zachodnim na "Zagraby". Tutaj są przepiękne widoki. Następnie zmierzamy lasem na wschód po tzw. "Osinach", dojeżdżamy do bitej drogi.
24.50 Tą drogą jedziemy tylko 300 m do ostrego zakrętu, prosto wzdłuż lasu.
25.00 Przecinamy drogę polną (Kramarzówka - Poprzeczka), jadąc dalej prosto do końca lasu. Następnie ścieżkami polnymi kierujemy się (wschód) na zabudowania (Prosnów).
26.25 Przecinamy główną drogę asfaltową (Kramarzówka - Pruchnik), jedziemy dalej na wschód aż do lasu. Tu zmieniamy kierunek na północny i po ok. 1 km lasu osiągamy "Korzenie".
28.50 Przy zabudowaniach na drodze szutrowej skręcamy na zachód. Przy "Słupie Tatarskim" zatrzymujemy się, aby podziwiać widoki. Dalej jedziemy na południe i po 300 m - na zachód. Długi zjazd doprowadzi nas do Pruchnika Górnego w okolicy Remizy Strażackiej.
30.50 Zmienia się nawierzchnia na asfaltową. Jedziemy w prawo na tzw. "Poprzeczkę" długim wyczerpującym podjazdem. Na szczycie skręcamy w prawo i po 400 m jesteśmy koło kapliczki z punktem widokowym.
33.40 Wybieramy drogę szutrową o azymucie przekaźnika telewizyjnego (płn-wsch). Zaraz za przekaźnikiem droga zmienia się na asfaltową i długim łagodnym zjazdem dojeżdżamy do Rynku od strony ul. Kańczudzkiej.
37.50 Rynek - koniec trasy "zielonej".
Oprac. Krzysztof Skotnicki